افزایش آمار طلاق سبب نگرانی‌های متعددی شده است. نگرانی مسئولان، نگرانی جوانانی که در سن ازدواج هستند، نگرانی خانواده‌هایی که برای آقازاده‌شان به خواستگاری می‌روند یا برای دخترخانمشان خواستگار می‌آید. همه نیز علت اصلی را بد شدن جامعه می‌دانند و می‌گویند حالا دیگر نمی‌شود به کسی اعتماد کرد. در این میان کمتر کسی است که به رابطه معنادار طلاق با طلاق عاطفی فکر کند. گرچه اینکه در زندگی‌تان راهی بهتر از طلاق نیابید؛ ثمره یک انتخاب اشتباه است و آن هم انتخاب همسر؛ طلاق عاطفی نتیجه اشتباهات کوچک روزمره است. اشتباهاتی که خود ما مرتکب می‌شویم؛ نه الزاماً همسرمان. البته علت این اشتباهات نیز بیش از آنکه بد شدن جامعه یا بد بودن ما باشد تغییر سبک زندگی در 30 سال اخیر است.

طلاق عاطفی نتیجه اشتباهات کوچک روزمره است. اشتباهاتی که خود ما مرتکب می‌شویم؛ نه الزاماً همسرمان. این تغییرات در سبک زندگی را در سبک لباس پوشیدن؛ نوع غذاهایی که می‌پسندیم، نوع رابطه‌ای که با دوستان و خانواده‌مان داریم و روش‌هایی که با آن اوقات فراغتمان را پر می‌کنیم می‌توان دید.
گرچه این تغییرات هرکدام به‌تنهایی اندک‌اند اما در کنار یکدیگر حکایتشان، حکایت قطرات بارانی است که سیلی می‌سازند و بنیاد خانه‌ها را بر باد می‌دهند.

گرچه آمارها می‌گویند طلاق روزبه‌روز در جامعه ما افزایش می‌یابد[1]؛ اما نمی‌گویند دیدن تلویزیون نیز در جامعه ما روزبه‌روز افزایش می‌یابد؛ البته نیازی نیز به آمار رسمی نیست، همه میدانیم که در زندگی‌مان روزبه‌روز بودن در فضای مجازی و دیدن تلویزیون افزایش می‌یابد. زیاد هم می‌شنویم و می‌خوانیم درباره آسیب‌های این افزایش.

ما در این مقاله قرار نیست این آسیب‌ها را برای چندمین بار مرور کنیم؛ مسئله ما این است که این افزایش به قیمت کاهش چه چیزهایی اتفاق می‌افتد. به‌هرحال شبانه‌روز 24 ساعت است نه بیشتر و اوقات فراغت ما نیز محدود است و مختاریم که در آن تلویزیون نگاه کنیم، با دوستانمان صحبت کنیم، از بودن در طبعت لذت ببریم یا همسر و فرزندانمان را تماشا کرده و با آن‌ها گفتگو کنیم.
بودن در فضای مجازی یعنی انتخاب این‌که بعد از چند سال کمتر از دیدن همسر و فرزندمان لذت ببریم؛ یعنی کلید زدن پروژه گام‌به‌گام طلاق عاطفی.
درواقع هزینه انتخاب یک گزینه تنها در هزینه مالی که برای آن می‌پردازیم یا وقتی‌که در نگاه اول برای آن می‌گذاریم محدود نمی‌شود؛ هزینه انتخاب مجموع این هزینه هست به‌اضافه هزینه نبودن تمام چیزهایی که از آن‌ها صرف‌نظر می‌کنیم به ازای انتخاب آن گزینه.

یکی از علت‌های رغبت نسبت به تلویزیون و فضای مجازی سهل‌الوصول بودن آن‌هاست. زمانی را که دیروز پدربزرگ مادربزرگ‌هایمان کنار یکدیگر می‌نشستند و به یکدیگر لبخند می‌زدند را ما امروز پای تلویزیون به تماشای داستان پراسترس چالش‌های زندگی قهرمان سریال می‌گذرانیم؛ یعنی آرامشی را که لبخند همسرمان به ما می‌بخشید با استرسی که یک فیلم جذاب برای جذاب بودن به مخاطبش می‌دهد معاوضه می‌کنیم. بودن در فضای مجازی یعنی انتخاب این‌که بعد از چند سال کمتر از دیدن همسر و فرزندمان لذت ببریم؛ یعنی کلید زدن پروژه گام‌به‌گام طلاق عاطفی.

ما خود انتخاب می‌کنیم که تغییرات روحیه فرزندمان را نشناسیم و به عبارت بهتر فرزندمان را نشناخته و در ارتباط با او به مشکل بخوریم. این انتخاب ماست که به‌جای ثواب بردن به خاطر نگاه مهربانانه درون خانوادگی چیزهایی را ببینیم که اگر مضر نباشند مفید هم نیستند.

البته رسانه‌ها (اعم از تلویزیون، بازی‌های رایانه‌ای و فضای مجازی) یک کارکرد مهم دیگر هم دارند؛ افزایش انتظارات.[2] این افزایش انتظارات هم شامل افزایش انتظارات یک فرد از خودش می‌شود، هم همسر و فرزندانش. این افزایش انتظارات از همسر خود یکی از دلایل طلاق عاطفی است.[3] بنابراین ما با دیدن تلویزیون و ندیدن خانواده‌مان چند چیز را از دست می‌دهیم:
1- ثواب یک حج به ازای هر نگاه مهربانانه به پدر و مادرمان.[4]

2- ارتباط گرم و مؤثر با همسرمان

3- پاک شدن گناهانمان در اثر دیدن همسر و لمس کردن دستان او[5]

4- نگاه محبت‌آمیز خداوند به خودمان[6]
 

چند راهکار ساده

گرچه تغییر سبک زندگی اصلاً کار ساده‌ای نیست و از قدیم هم گفته‌اند ترک عادت موجب مرض است؛ اما کمی تغییر نشاط را مهمان زندگی‌مان خواهد کرد. لازم نیست به دنبال تغییرات انقلابی باشید؛ تغییرات انقلابی مگر در اندکی از اشخاص کارساز نیست. ما در اینجا چند راهکار ساده را که بعد از یک ماه اثرش را در زندگی‌تان خواهید دید معرفی می‌کنیم:

1- موقع دیدن تلویزیون زمان تبلیغات صدای تلویزیون را قطع کنیم و سخنی بگوییم که لبخند را مهمان لبان خانواده‌مان بکند.

2- در روز 10 دقیقه را به بودن در کنار هم اختصاص دهیم و در آن مدت‌زمان نکات مفید و جالبی را که در 24 ساعت قبل با آن مواجه شدیم برای یکدیگر بگوییم.

3- صبحانه ناهار و شام دسته‌جمعی را بدون حضور تلویزیون باهم صرف کنیم.

 

پی‌نوشت
[1] https://www.mehrnews.com/news/4280011.
[2] حسنی، محمد، فرهنگ و رسانه‌های نوین، ص 106.
[3] www.isna.ir.amp/96041809463/.
[4] قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا وَلَدٌ بَارٌّ نَظَرَ إِلَى أَبَوَیْهِ بِرَحْمَةٍ إِلَّا کَانَ لَهُ بِکُلِّ نَظْرَةٍ حِجَّةٌ مَبْرُورَةٌ فَقَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ إِنْ نَظَرَ فِی کُلِّ یَوْمٍ مِائَةَ نَظْرَةٍ قَالَ نَعَمْ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ أَطْیَبُ. بحارالانوار، ج 71، ص 73.
[5] إن الرجل إذا نظر إلى امرأته ونظرت إلیه نظر الله تعالى إلیهما نظرة رحمة، فإذا أخذ بکفها تساقطت ذنوبهما من خلال أصابعهما. کنز العمال، المتقی الهندی، ج 16، ص 276.
[6] إنّ الرّجل إذا نظر إلى امرأته و نظرت إلیه نظر اللَّه تعالى إلیهما نظر الرّحمة: نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول صلى الله علیه و آله)، ص 287.

منابع
حسنی، محمد، فرهنگ و رسانه‌های نوین، مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما، قم، دفتر عقل، 1385.
نهج الفصاحة، پاینده، ابوالقاسم، دنیاى دانش‏، تهران‏، چهارم‏،1382.
بحار الأنوار (ط- بیروت)، مجلسى، محمدباقر ‏، دار إحیاء التراث العربی‏، بیروت‏، دوم‏،1403.
کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، المتقی الهندی، المحقق: بکری حیانی - صفوة السقا، مؤسسة الرسالة، الطبعة الخامسة، 1401 هـ/1981 م.
www.mehrnews.com
www.isna.ir